تأثیر پذیری فروغی بسطامی از حافظ شیرازی در غزل عارفانه

فروغی بسطامی از شاعران قرن سیزدهم هجری است و در هنر غزل سرایی در صف بزرگ ترین غزل سرایان عصر قاجار محسوب می شود. وی مدتی از عمر خود را به مدح شاهزادگان قاجاری گذرانید و سپس شاعر دربار ناصرالدین شاه شد. استغراق در آثار و احوال عارفانی چون بایزید بسطامی و منصور حلّاج، سبب تغییر احوال او و اختیار زندگی درویشی شد. فروغی شاعر دورۀ بازگشت ادبی است و نقش مهمی در احیای سنت شاعری استادان پیشین دارد. اصل و مبنای شاعری او تقلید از روش شاعران برجستۀ سبک عراقی، سعدی و حافظ، است. زبان غزلیات فروغی فصیح، ساده و روان است. فروغی بسطامی در غزلیات عارفانۀ خود، در پرداختن به مفاهیمی چون عشق آسمانی و روحانی، ترجیح عشق بر زهد و پارسایی، رند و جبرگرایی و برخی اصطلاحات عرفانی با حافظ اشتراک فکری دارد. مقالۀ حاضر با تکیه بر ذکر نمونه ها و شواهد مستند و متناسب به کیفیّت تأثیر پذیری فروغی بسطامی از حافظ، در برخی از مفاهیم عرفانی پرداخته است.